maandag 20 juli 2015

Vilhelmina - Mokkjok

Afgelopen nacht was het bijna daglicht. De zon stond weliswaar niet aan de hemel maar schijnt op deze hoogte als het ware over het dak van de aarde heen. We zijn nog ongeveer driehonderd kilometer van de officiële poolgrens verwijderd. Onze eindbestemming voor vandaag is Mokkjok dat ligt nog maar een paar kilometer over de poolgrens.

Nog voor we vertrekken maken we kennis met onze Zweedse buren op de camping. Het is een ouder stel dat ook met de camper op pad is. Hun camper is van binnen geheel bekleed met bakstenen behang! Ook staat er een grote bos plastic bloemen in een vaas op tafel, gezellig hoor. Hahaha.  De man zit duidelijk om een praatje verlegen en verteld dat ze uit Sundsvall komen en ieder jaar in het noorden van hun eigen land op vakantie gaan. Vroeger gingen ze met de trein. Blijkbaar kun je een soort railabonnement nemen op een dieseltrein die door Noord-Zweden rijdt. De man vertelt dat als je een plek ziet waar je uit wilt stappen dan waarschuw je de conducteur en de trein stopt waar jij wilt. Als je na een paar dagen kamperen in de "bush" weer opgehaald wilt worden dan teken je een bepaald teken op een stuk papier en zet die op een stok naast het spoor? Blijkbaar stopt de trein bij het zien van zo'n bordje en dan kun je weer instappen.
Toen ging hij over op zijn liefde voor muziek. Hij was vooral een groot fan van Cornelis Vreeswijk? Een Nederlander die al jong naar Zweden verhuisd is en er een bekend zanger was. Inmiddels was de zanger overleden. Onze buurman vindt dat ik op hem lijk en vraagt mij wat ik van de muziek van Cornelis Vreeswijk vind. Ik heb echter nog nooit van de beste man gehoord. De buurman kan het niet geloven en begint spontaan en zonder zich te generen een van zijn liedjes in het Zweeds te zingen en het blijft ook niet bij één couplet, geweldig! Ik heb Cornelis Vreeswijk natuurlijk even opgezocht op Google en het blijkt inderdaad een bekende nederlandse/zweedse zanger. Er is zelfs een museum dat naar hem verneomd is. "Shame on me".

Cornelis Vreeswijk


We zeggen de vriendelijke zweedse buren gedag en opnieuw volgen we de E45 die helemaal doorloopt tot de Finse grens en overgaat in de 93 tot Alta, Noorwegen. Vanaf Alta loopt de 93 over in de E6 en hierna de E69 tot de Noordkaap. Dit is de route die wij van plan zijn te volgen. Terug naar mijn betoog over de E45, de E45 is de hoofdweg door het midden van Zweden tot de Finse grens. Nu moet je niet denken dat deze weg te vergelijken is met bijvoorbeeld de A2 in Nederland. Het is een twee-richting asfaltstrookje dat voor zover wij vanaf Östersund hebben ervaren door de afgelegen noordelijke gebieden slingert. Omhoog, omlaag bocht naar links, bocht naar rechts, bobbel hier, kuil daar. Bij droog weer overigens ook een geweldige route voor motorrijders. Die bikkels, meestal Duitsers kom je dan ook regelmatig op deze route tegen. Hoe noordelijker we komen hoe slechter de weg wordt. Omdat het ook een prachtige route door de natuur is waar de aanwezigheid van de mens slechts gekenmerkt wordt door dit versleten strookje asfalt heeft het zeker zijn charmes.

Vandaag in de buurt van de poolcirkel worden we een paar keer getrakteerd op wilde elanden. Ze steken zo de weg over dus het is echt uitkijken geblazen. In totaal zien we er vandaag zeven, waarvan één helemaal wit, als een schimmel. Hun gewei lijkt bekleed met fluweel. Bijzondere dieren die rustig langs de rand van het bos rondlopen en als het ze uitkomt steken ze gewoon dat strookje asfalt van die rare mensen over, het is tenslotte hun habitat.






We passeren de poolcirkel die wordt aangegeven door een bord langs de weg. Ik zie de afslag naar de parkeerplaats waar het bord staat te laat om te remmen en rijd er voorbij. Dus helaas geen foto bij het officiële poolcirkelbord. Wel deze ongeveer 100 meter verderop.



Nog een klein stukje verder komen we aan in Skabram nabij Jokkmok op camping Skabram  Stuby och Camping, en wat denk je? Je komt ze ook overal tegen, een Nederlands ondernemers stel exploiteert de camping.



Nu we de poolcirkel zijn gepasseerd bevinden we ons officieel in Lapland dat van oudsher toebehoort aan de *Sami de eerste bewoners van het hoge noorden. 

* "De Samen of Sami (Noord-Samisch: Sápmelaččat) zijn een van oorsprong nomadisch volk dat het Noord-Europese Lapland bewoont. Ze zijn ook bekend onder de naam Lappen, wat ze zelf als een belediging beschouwen.
Ze bezitten tegenwoordig in zowel Noorwegen, Zweden als Finland een eigen parlement, het Sameting, dat bij de nationale overheden van de staten waaronder Lapland ressorteert, inspraak heeft in zaken die de Samen en hun woongebied betreffen. De meeste Samen wonen in Noorwegen, zo'n 50.000. In Zweden zijn dat er ongeveer 20.000, in Finland 6.000 en in Rusland 2.000.
Volgens het Europees Bureau voor Minderheidstalen zijn er 70.000 tot 100.000 Samen, van wie minder dan 20.000 Samisch spreken. Er bestaat geen Samische standaardtaal. Het gesproken Samisch kent vele, sterk verschillende, varianten verdeeld over een aantal aparte talen. Het Samisch is verwant aan het Fins en Estisch en behoort tot de Finoegrische taalfamilie.
Een deel van de Samen leefde traditioneel als nomaden die rendierkudden volgden in hun jaarlijkse voedseltrek. De rendieren leverden de Samen melk, vlees en huiden. Bovendien deden ze dienst als trekdier voor de slede, het vervoermiddel bij uitstek in dit gebied. Andere Samen leefden traditioneel van de visserij, met name aan de Noorse kust. Ook de jacht was een belangrijke bezigheid.
De nomadische Samen woonden in tenten (lavvu) die gemakkelijk af te breken en te vervoeren waren. Alleen in de winter bleven de Samen en rendieren op één plaats. In plaats van in tenten leefden ze dan in lage koepelvormige hutten, die met aarde bedekt werden om ze tegen de strenge vrieskou te beschermen. Verder naar het zuiden bestond de traditionele behuizing uit vierkante houten hutten.
Vanaf de 17e eeuw is de levenswijze van de Samen sterk veranderd. Slechts een klein percentage voert nog een nomadisch bestaan, en dan doorgaans nog slechts een deel van het jaar. De meeste Samen hebben zich als visser, landbouwer of zelfstandige ondernemer gevestigd. Hun leven verschilt tegenwoordig in weinig opzichten van dat van andere Scandinaviërs. De traditionele kleurige kleding van de Samen wordt meer en meer tot de folklore gerekend, evenals de traditionele muziek van de Samen, de zogenaamde joik."

*Bron: Wikipedia